FAİZLERİN YÜKSEK OLDUĞU ORTAMDA  GAZİANTEP’İN KREDİ ÇILGINLIĞI

GAZİANTEP’E AÇILAN KREDİLER İLDEKİ TASARRUF MEVDUATLARININ 4,3 KATI,

TOPLAM MEVDUATIN DA 2,4 KATINA ULAŞTI

Gaziantep takipteki alacak miktarına göre 12,2 milyar lira ile dördüncü sırada yer alıyor.

Ancak bankalar takibe düşen alacaklarının önemli bir bölümünü varlık yönetim şirketlerine devrettiği için bu veriler sorunlu bankacılık kredilerinin tamamını yansıtmıyor.

Bankacılık sektörünün kullandırdığı kredilerin topladığı mevduata oranında iller arasında büyük fark bulunuyor. Kredi/mevduat oranı en yüksek il olan Gaziantep’e açılan krediler ildeki tasarruf mevduatlarının 4,3 katı, toplam mevduatın da 2,4 katına ulaşırken; bu oranın en düşük olduğu Tunceli’nin kullandığı krediler mevduatının neredeyse yarısı düzeyinde kaldı.

BDDK’dan yapılan açıklamada şu verilere yer verildi;

“2.05.2025 tarihi itibarıyla Kurumumuz veri tabanındaki verilere göre; 2025-3 döneminde Türk Bankacılık Sektörünün;

– Toplam 17.627.433.231 bin TL tutarındaki kredilerin 6.225.015.597 bin TL’si Istanbul, 2.303.794.879 bin

TL’si Ankara ve 944.513.191 bin TL’si Izmir yerlesiklerine kullandırılmıstır.

– Toplam 21.144.013.198 bin TL tutarındaki mevduatın 8.993.824.636 bin TL’si Istanbul, 2.593.282.800 bin

TL’si Ankara ve 1.093.292.287 bin TL’si Izmir yerlesiklerine aittir.

– Toplam 1.994.183.024 bin TL tutarındaki bireysel kredi kartından alacakların 516.038.372 bin TL’si

Istanbul, 183.903.397 bin TL’si Ankara ve 131.063.312 bin TL’si Izmir yerlesiklerine aittir.

– Toplam 552.542.963 bin TL tutarındaki konut kredilerinin 164.592.149 bin TL’si Istanbul, 74.044.977 bin

TL’si Ankara ve 38.978.723 bin TL’si Izmir yerlesiklerine aittir.

Dünya Gazetesi Yazarı  Naki Bakır ise köşesinde şu yorumu yaptı;

“Toplamda KMO yüzde 90,2

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) iller bazında finansal istatistikleri toplulaştırarak üçer aylık dönemler itibarıyla yayımladığı “Fin­Türk” veri setine göre mart sonunda bankacılık sektörünün toplam nakdi kredi hacmi 17 trilyon 778,7 milyar, toplam mevduat hacmi ise 19 trilyon 711,6 mil­yar TL oldu ve sektör ortalamasında KMO yüzde 90,2 düzeyinde oluştu. Toplam mevduat hacminin 11 trilyon 671,2 milyarını tasarruf mevduatları, 8 trilyon 40,4 milyarını ise ticari ve resmi mevduat oluşturuyor. Buna göre kredi hacminin tasarruf mevduatına oranı ise yüzde 152,3 düzeyinde gerçekleşti.

Mart sonu itibarıyla 10 trilyon 499,2 milyarı ta­sarruf mevduatı, 7 trilyon 779,9 milyarı diğer mevduat olmak üzere toplam mevduat hacminin 18 trilyon 279,1 milyar liralık bölümü yurt içi yerleşiklere ait. Aynı ta­rih itibarıyla yurt içi yerleşiklere açılan kredilerin toplam hacmi ise 17 trilyon 578,8 milyar lira. Buna gö­re yurt içine açılan kredile­rin yurt içi tasarruf mevdu­atına oranı yüzde 167,4, top­lam yurt içi mevduata oranı da yüzde 96,2 düzeyinde.

İllere göre büyük fark

İle kullandırılan kredile­rin il mevduatına oranına bakıldığında iller arasın­da büyük farkların olduğu dikkati çekiyor. Gaziantep, mart sonu itibarıyla kendi mevduatına göre en fazla kredi kullanan il konumun­da. Bu tarihte 134,2 milya­rı tasarruf mevduatı olmak üzere toplam 240,9 milyar liralık mevduatı bulunan bu ile bankaların açtığı kredi­lerin toplam bakiyesi 575,1 milyar lira. Buna göre Gazi­antep’e kullandırılan kredi­lerin ilin tasarruf mevdua­tına oranı yüzde 428,7, top­lam mevduatına oranı ise yüzde 238,8 düzeyinde.

Toplam kredilerin toplam mevduata oranına göre sı­ralamada bu ili pastada kü­çük paya sahip iller izliyor. Buna göre yüzde188,5’le Mardin, yüzde 181,7 ile Şan­lıurfa, yüzde 177,8’le Erzu­rum, yüzde 167,7 ile Kahra­manmaraş ilk beşte. Kilis yüzde 166,4, Ardahan yüzde 163,2, Şırnak yüzde 161,6, Osmaniye ve yüzde 159,2 ile Denizli de toplam kredi/ toplam mevduat oranı en yüksek ilk on il arasında yer alıyor.

Mevcut mevduat hacmi­ne göre en düşük oranda kredi kullandırılmış il ise Tunceli. Mart sonu itibarıy­la 13 milyar lirası tasarruf mevduatı olmak üzere top­lam 14 milyar liralık mev­duat hacmi bulunan bu ile açılmış kredilerin toplam bakiyesi 8,4 milyar TL ve kredi/mevduat oranı tasar­ruf mevduatına göre yüz­de 64,6, toplama göre yüzde 59,7’de kalıyor. Toplam kre­dilerin toplam mevduatına oranında bu ili yüzde 63,7 ile Bingöl, yüzde 66 ile Kas­tamonu izliyor.

Kredilerin üçte biri İstanbul’a

Mart sonu itibarıyla top­lam kredilerin 6 trilyon 345,8 milyar lira ile yüzde 35,3’ü İstanbul’a kullandı­rılmış durumda. Bu ili 2 tril­yon 334,5 milyar lira ve yüz­de 13 payla Ankara, 962,5 milyar lira ve yüzde 5,4 pay­la İzmir izliyor. 20,2 milyon kişi ile ülke nüfusunun yüz­de 23,6’sının yaşadığı üç bü­yük ilin toplam kredi hac­mindeki payı yüzde 53,7’ye ulaşıyor.

Aynı tarih itibarıyla İs­tanbul’un toplam 8 trilyon 993,8 milyar, Ankara’nın 2 trilyon 593,3 milyar, İz­mir’in 2 trilyon 593,3 mil­yar lira mevduatı bulunu­yor. Buna göre kredi/mev­duat oranı İstanbul’da yüzde 70,6, Ankara’da yüz­de 90, İzmir’de yüzde 88 dü­zeyinde. Ancak İstanbul’un toplam mevduatının yarı­dan fazlasını ticari ve diğer mevduat oluşturduğu için, kredilerin tasarruf mevdu­atına oranı yüzde 143,8 dü­zeyinde oluşuyor. Anka­ra’da da büyük bölüm res­mi mevduat olduğu için ilin kredi hacminin tasar­ruf mevduatına oranı yüzde 206,2’ye ulaşıyor. Bu oran İzmir’de de yüzde 116 düze­yinde bulunuyor.

En çok kredi açılan iller sıralamasında üç büyük ili 691,2 milyar lira ile Antalya izlerken, mevduatının 2,4 katı kredi kullanmış olan Gaziantep, 575,1 milyar liralık hacimle beşinci sırada. Daha sonra 559,3 milyar lira ile Bursa, 453,8 milyar­la Kocaeli, 404,5 milyar li­ra ile Adana, 326,1 milyarla Konya ve 280,6 milyar lira­lık kredi hacmiyle Hatay geliyor. İlk on ilin toplam kredi pastasındaki payı yüzde 71,7’ye ulaşıyor.

Takibe düşmüş krediler 351 milyar TL

BDDK’nın ilk çeyrek sonu FinTürk verilerine göre bankacılık sektörünün mart sonu itibarıyla toplam nakdi kredi hacminin 351,2 milyar liralık bölümünü takibe düşmüş alacaklar oluşturuyor. Bunun da 120,7 milyar lira ile üçte biri İstanbul’daki borçlulara ait. Ancak İstanbul’da takibe düşen alacakların oranı yüzde 1,9’la ülke ortalamasının biraz altında. Takipteki alacak tutarında İstanbul’u yine kredi pastasında en fazla paya sahip büyük illerden Ankara 30,7 milyar lira ve İzmir 18 milyar lira ile izliyor. Toplam kredi hacminde beşinci sırada bulunan Gaziantep ise takipteki alacak miktarına göre 12,2 milyar lira ile dördüncü sırada yer alıyor.

Bu ilde takibe düşmüş kredi oranı yüzde 2,1’le ortalamanın üzerinde. Takipteki alacak tutarında daha sonra 11,3 milyar lira ile Adana, 11 milyar lira ile Kocaeli, 10,7 milyar lira ile Bursa, 10,6 milyarla Antalya, 9,6 milyarla Konya ve 8,5 milyarla Muğla geliyor. İlk ondaki iller içinde en yüksek takibe düşmüş alacak oranı yüzde 3,7 ile Muğla’da. Ancak bankalar takibe düşen alacaklarının önemli bir bölümünü varlık yönetim şirketlerine devrettiği için bu veriler sorunlu bankacılık kredilerinin tamamını yansıtmıyor.

Takipteki kredi oranında Mardin birinci

Mart sonu itibarıyla takibe düşmüş alacak oranına göre sıralamada ilk beşte, pastadaki payı küçük Doğu ve Güneydoğu illeri yer alıyor. Buna göre Mardin yüzde 5,22 ile başı çekiyor. Bu ilin 60 milyar 932 milyon liralık kredi bakiyesinin 3 milyar 180,5 milyon liralık bölümü takibe düşmüş durumda. Takipteki alacak oranında Mardin’i yüzde 4,94’le Hakkâri, yüzde 4,73’le Diyarbakır, yüzde 4,19’la Şanlıurfa, yüzde 4,17 ile Şırnak izliyor. Daha sonra yüzde 3,97 ile Bilecik, yüzde 3,70’le Muğla, yüzde 3,30’la Batman, yüzde 2,98’le Isparta ve yüzde 2,95’le Konya geliyor.

En düşük takibe düşme oranı ise yüzde 0,87 ile Çankırı’da. Sorunlu kredilerin oranının en düşük olduğu iller sıralamasında onu yüzde 1,16 ile Kırşehir, yüzde 1,20 ile Niğde, yüzde 1,21’le Ardahan, yüzde 1,29’la Kastamonu izliyor. Ankara yüzde 1,31, Karabük yüzde 1,36, Edirne yüzde 1,37, Hatay yüzde 1,39 ve Kars yüzde 1,43’le takipteki kredi oranı en düşük on il arasında yer alıyor.