BİR TARİH YİNE SULAR ALTINDA KALIYOR (Halil Eyyupoğlu- Köşe yazısı haber)

admin

oeyyupoglu1@gmail.com

BİR TARİH YİNE SULAR ALTINDA KALIYOR

Bugün başlayacak etkinliklerle UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan 3 bin yıllık tarihi Zerzevan Kalesi, “2021 Uluslararası Diyarbakır Zerzevan Gökyüzü Gözlem Etkinliği” ile gök bilim meraklılarını ağırlıyor.

Gaziantep ise UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan M.Ö.1375-1335 yılları arasında, İmparator I. Şuppiluma zamanında işletmeye açılan, M.Ö.II’nci binin dördüncü çeyreği ile M.Ö.8’inci yüzyıl arasında, Yakın Doğu’nun en büyük taş ocağı ve heykel işleme atölyesi olan  Yesemek antik alanını sular altında bırakıyor.

Üstelik Yesemek Göleti altında kalan tarihi eserlerde Hitit dönemine ait bütün bulgular bir antik kentin varlığının olması yönünde.

Gaziantep Kent Konseyi  Yesemek Komisyonu Yesemek antik eserlerini su altında bırakacak gölete eşdeğer bir başka gölet olan Tahtaköprü’nün sulamasının Hatay’a verilmesine de tepki gösterdiler.

Gaziantep Kent Konseyi  Yesemek Komisyonu sözcüsü Sıtkı Severoğlu Yesemek göleti suyunun gölet yapılmadan da güneş enerjisi marifetiyle sulama kanallarına gönderilebileceğini, hatta Tahtaköprü Göleti’nin suyunun Hatay’a göndermek yerine İslahiye tarımsal alanda kullanılabileceğini ifade etti.

Gaziantep Kent Konseyi  Yesemek Komisyonu sözcüsü Sıtkı Severoğlu uyarılarının dikkate alınmaması durumda Zeugma Antik kentinin kurtarılması mücadelesi nasıl verildiyse aynı güçle Yesemek Hitit Antik kentinin de yok olmaması için platformlarla sivil inisiyatiflerle mücadele edeceklerini ifade etti.

Severoğlu Gaziantep Valisi Davut Gül, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin Ve Gaziantep Milletvekillerine özellikle bölgenin siyasetçisi olan Ak Parti MKYK Üyesi Şamil Tayyar’ açık çağrı yaptılar.

Gaziantep Kent Konseyi  Yesemek Komisyonu’un basın açıklaması şöyle;

Bilindiği gibi Yesemek’te arkeolojik eserlere zarar verilmesi hakkında alınan duyumlar üzerine Gaziantep Kent Konseyi Başkanımız Sayın Samet Bayrak’ın insiyatifleri ile konu Kent Konseyi Yürütme Kurulunun 12/08/2020 tarihli toplantısında gündeme alınmış ve bu konuda bir komisyon kurulmasına karar verilmiştir.

İlgili Oda ve STK Başkanları ve Yürütme Kurulu üyelerimizden oluşan komisyonumuz ilk toplantısını yaparak 18/08/2020 tarihinde çalışmaya başlamış ve Yesemek Alan Başkanlığından gerekli bilgi belge ve dökümanları talep etmiştir. Yapılan incelemeler sonunda;

1-Birinci derece Arkeolojik alanlardaki yapı yasağına rağmen verilen KUSURLU İZİNLER VE İHMALLER!

2- Müze denetiminde yapılan çalışmalarda arkeolojik eserlere zarar verilmesine göz yumulması ve  peyzajın TAHRİP EDİLMESİ!

3- Doğru planlamaya dayanmayan sulama göleti yatırımının yol açtığı BÜYÜK İSRAF!

4- 1.Derece deprem bölgesinde: Tabi afetlerle çıkabilecek büyük RİSKLER!

5- İstenmeden de olsa UNESCO sürecine ve Gaziantep Turizmine  ZARAR VERİLMESİ! Gözlemlenmiştir.

Yesemek Unesco Kalıcı Liste İçin ICOMOS’tan Danışmanlık Alıyor, Türkiye’de Bu Bir İlk…

Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi için ICOMOS ile yürütülen Upstream Process’ süreci kapsamında 23-28 Ağustos tarihlerinde ICOMOS tarafından saha ziyareti gerçekleştirilen saha ziyaretleri sonrasında, 26 Ağustos 2021 tarihinde paydaşlarla yapılan toplantıya Kent konseyi adına Başkan Yardımcısı B.Sıtkı Severoğlu katılmıştır. Büyükşehir Belediyemiz Sanat Merkezi salonunda gerçekleştirilen Yesemek sulama Göleti Projesi sunumu-(DSİ) ve KÜMED analizinin sonuçlarının sunumu-(DSİ) izlendikten sonra kamuoyunun, siz değerli basın mensuplarının ve yetkililerin bilgilendirilmesi için bu basın açıklamasının yapılması gerekli ve zorunlu görülmüştür. Çünkü bütün yanlışları ve risklerine rağmen, yapılan yanlışların nasıl düzeltileceği, Kültürel peyzaja verilen zararın nasıl düzeltilebileceği yerine yapılan harcamalardan söz edilerek; gölet yapılabilmesi sevdasının devam ettiğini görüyoruz.

                Arkeolojik Eserler Zarar Görmüş

Özellikle kurul kararları ve inşaat çalışmaları sırasında eserlere verilen zararlar 27 Ağustos 2020 tarihinde öncelikle Kültür Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Gaziantep Valiliği ile paylaşılmış, durdurulmuş olan Yesemek  Gölet inşaatının tekrar başlatılmasına kesinlikle izin verilmemesi ve 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı’nı tahrip eden kişiler hakkında 2863  Sayılı Kültür Varlıkları Koruma Kanunu’na muhalefet suçundan soruşturma başlatılması talep edilmiştir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Gaziantep Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun cevaben yazısı olayın önemini ve çok daha fazla hassasiyet gösterilmesinin gereğini gözler önüne serici nitelikte olmuştur. Söz konusu cevabi yazıda ; “ Bu çalışmalar sırasında mevsim koşullarından dolayı toprak kaymalarının olduğu ve sit alanının zarar görmemesi için boru hattının kenarına bir istinat duvarı yapımı talebi kurulumuzun 30.05.2017 tarih ve 2272 sayılı kararı ile uygun bulunmuştur. Gaziantep Müzesi denetiminde yapılan bu çalışmalar sırasında arkeolojik verilere rastlandığı ifade edilerek Gaziantep Müzesince gerekli çalışmalar yapılmıştır.” İfadesine yer verilmiştir. Bu cevap bizi daha da kaygılandırmıştır. Zira Yesemek 1. Derece deprem bölgesindedir. Mevsim koşulları nedeniyle toprak kayması olabilecek 1. Derece deprem bölgesine nasıl gölet inşaatı yapılacaktır? Herhangi bir deprem veya sel taşkını halinde Yesemek Mahallesinde yaşayan insanların can güvenlikleri açısından herhangi bir simülasyon çalışması yapılmadığı, bunun çok büyük bir eksiklik olduğu gözlemlenmiştir. İstinat duvarı çalışması sırasında Sit alanı içerisine girildiği ve arkeolojik verilere rastlandığı tespit edildiyse neden sorumlular hakkında işlem yapılmamış olması endişe vericidir. Fotoğraf incelemeleri ve eserlerdeki tahribatlara bakıldığında bu olay “Müze gözetiminde iş makinaları ile arkeolojik eser çıkarılması” olarak tarihe geçmiştir.

Hukuka Aykırılıklar Yargıya Taşındı

Sonuç olarak, elde ettiğimiz bilgi ve belgeler, yapılan yazışmalar çok kıymetli bir Kültürel Miras olan Yesemek’in koruyabilmek için ve tahribatın durdurulması konusunda üzerimize düşen sorumluluğu yerine getirebilmek için konu tarafımızdan yargıya taşınmıştır.

Açılan davada, DSİ Sulama Göletinin yapımına olanak tanıyan 19.10.2016 tarih ve 1898 nolu ve 30.05.2017 tarih ve 2272 sayılı Koruma Kurulu, yani İhalenin ve inşaat çalışmalarına imkan veren kurul kararlarının iptali talep edilmiştir. Bizler İdare Mahkemelerinde açtığımız hukuka aykırılıklar hakkındaki davalarımızın sonuçlarını saygı ile beklemekteyiz ve bu hususta bir yorum yapmamaya özen ve dikkat gösteriyoruz.

Konu tarafımızdan dikkatle ve ilgi ile takip edilmekte olup Yesemek Alan Başkanlığının yürüttüğü çalışmalarda danışma kurulunda yer almakta ve katkıda bulunmaktayız.

İslahiye Sulama Kanalları Tamamlansın

Çünkü; DSİ, İslahiye bölgemizde sulama kanalları ve boruları tamamlanmadığından dolayı sulama yapılamayan 350 bin hektarlık alanın eksiklerini tamamlanmalıdır. Tahtaköprü İslahiye İlçemizde olup buradan İslahiye tarımsal alanları neden yararlanamamaktadır? Yesemek  Göletinin hedef sulama alanı İslahiye sulanabilir tarım alanlarının % 07’sinden azdır.

Tarım ve Orman Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) İslahiye’de Yesemek Sulama Barajı çalışmalarına devam ederken, Yesemek’te yeni bir antik kentin varlığı bilimsel raporlarla ortaya çıkmıştır, bu fiili durum nedeniyle inşaatın yapımından vazgeçilmesi için yeterli bir sebeptir.  Gaziantep Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’nün yazılı olarak çalışmaların kurul kararına kadar durdurulması uyarısı yazılı olarak bulunmaktadır. Bunlara rağmen inşaata başlanılma ihtimali kaygı vericidir. Bahse Konu Antik kent yaklaşık 200 hektarlık alanı kapsamaktadır, Sulama göleti bölgeye önemli zararlar verebilecektir. Bunun yanında 1.DERECE DEPREM BÖLGESİNDE KÖYÜN ÜZERİNE BARAJ YAPILMASI ENDİŞE VERİCİDİR.

Büyük Yanlışa Lütfen Mani Olun.

Gaziantep Valimiz Sayın Davut Gül’e, Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Fatma Şahin’e, Gaziantep Milletvekillerimize, İslahiye bölgesinden Eski Milletvekilimiz Şamil Tayyar’a  Öneri, beklentilerimiz ve  ve açık çağrımız:

Yesemek’te Gölet için yapılmış ve yapılabilecek yanlışlardan  dönülmelidir.

Bölgede bir deprem ve/veya sel gibi tabi afet yaşanırsa Yesemek Köylülerinin can güvenliğinde kim sorumlu olacaktır?

Alanda onlarca Kültür varlığı çıkmasına rağmen 2863 sayılı kanun ve Kültür Varlıkları Koruma Kurulu ilke kararlarına aykırı olarak çalışmalara devam edilmiş, suç oluşturan bu durumla ilgili neden herhangi bir işlem yapılmamış, suç duyurusunda bulunulmamıştır? Bu sorunun cevabı aranmalıdır.

Yesemek ile ilgili Büyükşehir Belediyemizin yürüttüğü UNESCO kalıcı listesine dahil olma çalışmasının kararlılıkla yürütülmesi gerekmekte ve her Gaziantepli bu çabaya destek vermelidir.  UNESCO kalıcı listedine Yesemek girmez ise sorumlu kim olacaktır.

DSİ, İslahiye bölgemizde sulama kanalları ve boruları tamamlanmadığından dolayı sulama yapılamayan 350 bin hektarlık alanın eksiklerini tamamlamalıdır. Tahta köprü İslahiye ilimizde olup buradan İslahiye tarımsal alanları neden yararlanamamaktadır?  Bugüne kadar olduğu gibi, bugünden sonrada konunun hassasiyetle takipçisi olacağız.

                Siz değerli basın mensuplarına, Kamuoyunun ve yetkililerin bilgilerine sunarız.

Saygılarımızla…

Gaziantep Kent Konseyi  Yesemek Komisyonu:

B.Sıtkı SEVEROĞLU (Başkan-Kent Konseyi Başkan Yardımcısı-Gaziantep Kulübü Başkanı)

Gökhan ÇELİKTÜRK (İnşaat Müh. Odası Gaziantep Şube Başkanı)

H.Özgür GİRİŞKEN (Gaziantep Kent Konseyi Yürütme Kurulu Üyesi)

Tarık AYTEKİN (Gaziantep Turizm Derneği Başkanı-Komisyon sekreteri)

Aslı TEZEL (Mimarlar Odası Gaziantep Şube Başkanı-GAMOB Sekreteri)

Dinçer UĞURLUER ( Gaziantep Müze Dostları Derneği Başkanı)

Erkan ÖZSAVAŞ (Gaziantep Kültür ve Turizm Derneği Başkanı

Hasan YELKEN (GAFSAD Başkanı)

Destek Verenler:

Ahmet DOĞAN YARDI (Gaziantep Veremle Savaş Der.)

Aykut KOCALAR (TMMOB il Koordinasyon Kurulu.)

Karaca BOZGEYİK (Gaziantep Yaşam ve Kültür Derneği)